Polski Ład: Wyliczamy wynagrodzenie osoby współpracującej z przedsiębiorcą
Dla celów ubezpieczeniowych, za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, to dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca, a nie jako pracownik. Z kolei za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. małżonka, jeżeli pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracuje przy prowadzeniu tej działalności. Jak wyliczyć wynagrodzenie dla osoby współpracującej?
Problem: Proszę o podanie wyliczenia obciążeń podatkowo-składowych od 1 stycznia 2022 r. (Polski Ład) dla osoby współpracującej z przedsiębiorcą (mąż), która jest zatrudniona u współmałżonka prowadzącego działalność gospodarczą na umowę o pracę i ma przyznane wynagrodzenie 6.000 zł brutto.
Rozwiązanie: Osoba współpracująca podlega ubezpieczeniom w ZUS na analogicznych zasadach jak osoba prowadząca działalność gospodarczą, a więc obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno-rentowym, wypadkowemu, zdrowotnemu, a chorobowemu dobrowolnie. Podstawą wymiaru składek społecznych jest zadeklarowana kwota, ale nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, na dany rok kalendarzowy.
Polecamy:
PIT-2 w 2022 roku. Sprawdź, co zmienił Polski Ład
Składki na ubezpieczenia społeczne
W 2022 r. najniższa podstawa składek społecznych wynosi 3.553,20 zł. Za miesiące styczeń - grudzień 2022 r. składka na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa od kwoty:
- 693,58 zł (tj. 19,52%) - na ubezpieczenie emerytalne,
- 284,26 zł (tj. 8%) - na ubezpieczenia rentowe,
- 87,05 zł (tj. 2,45%) - na ubezpieczenie chorobowe (dobrowolnie)
- składka wypadkowa jest zróżnicowana i każdy samodzielnie ustala stopę procentową tego ubezpieczenia.
Polecamy szkolenie online:
Składka zdrowotna
Z kolei od 1 stycznia 2022 r. składka zdrowotna osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą jest naliczana w wysokości 9% od podstawy wymiaru stanowiącej kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do 31 grudnia danego roku kalendarzowego.
Czytaj też:
Zerowy PIT dla osób pracujących po osiągnięciu wieku emerytalnego
Wynagrodzenia w 2022 roku – przykłady rozliczeń po Polskim Ładzie
Zatem, aby obliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. trzeba jeszcze poczekać na dane z GUS odnośnie wynagrodzenia w IV kwartale 2021 r. Kwota będzie znana 21 stycznia 2022 r.
Osoba współpracująca zatrudniona na umowę o pracę
Podatkowo, osoba współpracująca zatrudniona na umowę o pracę osiąga przychody ze stosunku pracy i pracodawca pobiera zaliczki tak jak u innych pracowników, ale z jednym wyjątkiem.
Pobierz:
Wzory dokumentów w Polskim Ładzie: 6 gotowych wzorów do pobrania
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w 2022 roku – 4 kroki do wyboru tej formy opodatkowania
Od 1 stycznia 2022 r. zaliczki miesięczne ze stosunku pracy za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:
1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali (120.000 zł) - 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali;
3) za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Za dochód uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 ustawy o PIT, oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 (250 zł lub 300 zł) albo 3 lub w ust. 9 pkt 1-3 (50% - twórcze) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Nie należy tu odliczać składek społecznych, ponieważ płatnik ich nie potrąca z dochodu osoby współpracującej (składki te w całości finansuje współmałżonek jako osoba prowadząca działalność).
Zobacz:
Składka zdrowotna 2022 a strata u podatnika na podatku liniowym i strata w spółce cywilnej
Ulga dla klasy średniej
Dalej, co ważne, za miesiące, w których podatnik uzyskał w tym zakładzie pracy przychody ze stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5.701 zł do 11.141 zł, które podlegają opodatkowaniu według progresji (skali podatkowej), płatnik pomniejsza dochód o kwotę ulgi dla pracowników, w wysokości obliczonej według wzoru:
1) (A × 6,68% - 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5.701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,
2) [A × (-7,35%) + 819,08 zł] ÷ 0,17, dla A wyższego od 8.549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11.141 zł
- w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu zgodnie z tabelą skali podatkowej (zasady ogólne).
Zaliczkę obliczoną w powyższy sposób zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru (PIT-2), w którym stwierdzi, że:
1) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;
2) nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
3) nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 (działalność gospodarcza);
4) nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
5) ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.
Sprawdź:
- Ulga dla klasy średniej w Polskim Ładzie w przypadku przychodów z umowy o pracę i pracy na zlecenie
- Ulga dla klasy średniej w Polskim Ładzie – czy będzie dostępna dla przedsiębiorców
- Ulga dla klasy średniej w Polskim Ładzie – praktyczne wskazówki, jak wyliczyć
Od wynagrodzenia brutto należy potrącić jedynie zaliczkę na podatek obliczoną w wyżej podany sposób.
Przy kwocie 6.000 zł ulga wynosi 119,41 zł:
(6.000 zł × 6,68% - 380,50 zł) ÷ 0,17 = 119,41 zł
Obliczenie zaliczki na podatek przy założeniu, że zostanie złożony PIT-2 oraz koszty wynoszą 250 zł:
6.000 zł - 250 zł - 119,41 zł = 5.631 zł - podstawa opodatkowania;
(5.631 zł x 17%) - 425 zł = 532 zł - zaliczka na podatek do US;
6.000 zł - 532 zł = 5.468 zł - wynagrodzenie do wypłaty.
- art. 8 ust. 2, art. 16 ust. 5a, art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.),
- art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.).