Dokument aktualny
Zobacz inne wersje:

Sprawdź, jak poprawnie wyliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy

Jakub Pioterek

Autor: Jakub Pioterek

Dodano: 28 października 2022
plaża - jesień, chłodny dzień

W praktyce najczęściej jest tak, że zwalniany pracownik ma niewykorzystany do końca urlop. Jego rozliczenie może polegać na wypłacie pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego. Sprawdź, jak liczyć poprawnie taki ekwiwalent.

Zasady przyznawania, ustalania wysokości oraz wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy reguluje ustawa Kodeks pracy oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Obowiązek wypłaty ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy

Pracodawca ma obowiązek wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (dalej: ekwiwalent), w sytuacji, kiedy pracownik go nie wykorzystał w całości lub części a doszło do rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Przy czym nie ma znaczenia sposób i przyczyna rozwiązania stosunku pracy, która strona rozwiązała stosunek pracy oraz powód jego rozwiązania.

Zgodnie z przepisami pracowniczymi, pracodawca nie jest obowiązany wypłacić ekwiwalentu tylko w sytuacji, gdy strony stosunku pracy postanowią o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego w czasie kolejnego zatrudnienia danej osoby u tego samego pracodawcy.

Jednym ze sposobów uniknięcia przez pracodawcę wypłaty ekwiwalentu jest wysłanie pracownika na urlop w czasie trwania okresu wypowiedzenia. Udzielenie urlopu nie wymaga w tym przypadku zgody pracownika.

Pobierz przydatne narzędzie:

Kalkulator ekwiwalentu za urlop

Co również istotne, prawo do ekwiwalentu pracownik nabywa z chwilą rozwiązania umowy o pracę lub jej wygaśnięciem i dotyczy to ekwiwalentu zarówno za urlop bieżący, jak i zaległy.

Instrukcja naliczania wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop

Wysokość ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy ustala się z zastosowaniem zasad obowiązujących przy wypłacie wynagrodzenia urlopowego. Przed przystąpieniem do ustalania wysokości ekwiwalentu pieniężnego należy mieć na uwadze to, że ekwiwalent ustala się z wyłączeniem następujących składników wynagrodzenia:

  • jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie;
  • wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju;
  • gratyfikacji (nagród) jubileuszowych;
  • wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
  • ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy;
  • dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego;
  • wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną;
  • kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę;
  • nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej;
  • odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych;
  • wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy;
  • należności przysługujących pracownikowi zgodnie z przepisami ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców – w okresie objęcia go przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy.

Wszystkie inne składniki przyjmuje się do obliczania ekwiwalentu.

Jak obliczyć wysokość ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy

Krok 1. Ustal stałe składniki wynagrodzenia

Składniki wynagrodzenia pracownika określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do ekwiwalentu.

Krok 2. Ustal przeciętną wysokość zmiennych składników wynagrodzenia z 3 miesięcy

Jeśli chodzi o zmienne składniki wynagrodzenia pracownika przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, uzyskane w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, to uwzględnia się je przy ustalaniu ekwiwalentu w przeciętnej wysokości z okresu tych 3 miesięcy. Zmienne składniki wynagrodzenia należy następnie zsumować i otrzymaną kwotę podzielić przez 3. W ten sposób zostało ustalone przeciętne wynagrodzenie w miesiącu.

Jeśli przez cały okres 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu za urlop lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie, wówczas uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi wynagrodzenie przysługiwało. Jeśli pracownik z powodu choroby lub urlopu bezpłatnego nie przepracował pełnego wymaganego 3-miesięcznego okresu poprzedzającego miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, wówczas dla ustalenia kwoty ekwiwalentu wynagrodzenie, jakie faktycznie otrzymał z całego okresu, dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie. Otrzymany wynik mnoży przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Krok 4. Ustal przeciętną wysokość zmiennych składników kwartalnych

W tym kroku należy ustalić składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy kwartalne z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu i je zsumować a następnie podzielić przez liczbę miesięcy, z których zostały ustalone. W ten sposób zostało ustalone przeciętne wynagrodzenie w miesiącu.

Krok 5. Ustal przeciętną wysokość zmiennych składników wynagrodzenia za okresy roczne

Jeśli chodzi o składniki wynagrodzenia za okresy roczne, to należy ustalić składniki zmienne za okresy roczne z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu. Podobnie jak w pozostałych przypadkach należy je zsumować, a następnie podzielić przez 12. W ten sposób zostało ustalone przeciętne wynagrodzenie w miesiącu.

Krok 6. Ustal podstawę ekwiwalentu

Aby ustalić podstawę ekwiwalentu, wszystkie składniki stałe i zmienne, należy zsumować w przeciętnych miesięcznych wysokościach.

Krok 7. Ustal wysokość współczynnika ekwiwalentu

Współczynnik służący do obliczenia ekwiwalentu za jeden dzień urlopu ustala się odrębnie da każdego roku kalendarzowego. Jest on odzwierciedleniem liczby dni pracy w danym roku. Nie ma znaczenia, za jaki rok czy lata przysługuje niewykorzystany urlop. Przy wypłacie ekwiwalentu stosuje się go  bowiem z roku, w którym ekwiwalent jest wypłacany.

Zasada obliczenia współczynnika w 3 krokach:

  • Od liczby dni w danym roku kalendarzowym odjąć łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy.
  • Wynik otrzymany w kroku 1 podzielić przez 12.
  • Wysokość współczynnika ekwiwalentu obniżyć do wymiaru etatu pracownika, któremu przysługuje ekwiwalent urlopowy × wymiar etatu, w jakim pracownik jest zatrudniony.

Przykład. Rok 2022 ma 365 dni. W 2022 r. przypadają 53 soboty, 52 niedziele oraz 9 dni świątecznych. Współczynnik urlopowy na 2022 rok wynosi zatem 20,92: [365 – (53 + 52 + 9)] : 12 = 20,92.

Krok 8. Oblicz wysokość ekwiwalentu za 1 dzień

Aby określić wysokość ekwiwalentu za jeden dzień urlopu, należy ustaloną w kroku 6 podstawę ekwiwalentu podzielić przez ustalony w kroku 7 współczynnik ekwiwalentu.

Krok 9. Oblicz wysokość ekwiwalentu za 1 godzinę

Aby obliczyć wysokość ekwiwalentu za jedną godzinę, należy ekwiwalent a jeden dzień, ustalony w kroku poprzednim podzielić przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy.

Krok 10. Oblicz wysokość ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy

Ostatni krok polega na ustaleniu, ile pracownikowi, z którym rozwiązano stosunek pracy, pozostało do wykorzystania godzin urlopu wypoczynkowego. Następnie ustaloną w kroku 10 kwotę ekwiwalentu za 1 godzinę należy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

Autor:

Jakub Pioterek

Jakub Pioterek

Autor: Jakub Pioterek

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Specjalista w zakresie zagadnień związanych z ubezpieczeniami społecznymi.Od kilku lat związany z administracją publiczną.

Numer 254 Maj 2024

Numer 254 Maj 2024
Dostępny w wersji elektronicznej